Panax ginseng wordt binnen de Traditionele Chinese Geneeskunde al meer dan 2000 jaar ingezet als geneesmiddel. En dat is niet voor niets, want de ginsengwortel staat bekend om zijn vele gezonde eigenschappen. Zo helpt het onder andere vermoeidheid tegengaan en brengt het balans bij stresssituaties. Maar wat is ginseng precies en hoe gebruik je het? Vandaag vertellen we je meer over dit bijzondere kruid.
Wat is ginseng (Panax ginseng)?
Ginseng is familie van de klimopsoort ‘Panax’. Het woord Panax betekent 'alles-genezend' en is afgeleid van ‘Panacea’, de Griekse godin van de geneesmiddelen. Omdat ginseng zo multi-inzetbaar is, is het altijd een zeer populair kruid geweest. In het verleden was het zó waardevol dat het in prijs meer waard was dan goud. Alleen de keizer en de extreem rijken konden zich veroorloven ginseng te gebruiken.
Panax ginseng groeit oorspronkelijk in de bergbossen van het noordoosten van China, Korea en Nepal. Helaas komt het kruid in het wild bijna niet meer voor. Dit komt door de grote vraag naar het product, waardoor wilde planten sneller worden geoogst dan ze kunnen groeien. Het duurt namelijk maar liefst zes tot tien jaar voordat een ginsengplant volgroeid is. Om toch aan de grote vraag te voldoen, wordt ginseng tegenwoordig op grote schaal gekweekt. De plant kan 20 tot 80 cm hoog worden, heeft donkergroene bladeren en roze/rode bloemen en vruchten. Overigens is het niet de ginsengplant zelf, maar de wortels die gebruikt worden voor allerlei toepassingen. Deze wortels lijken qua uiterlijk een beetje op gember.
De werking van ginseng
Ginsengwortel bevat vitamines A, B6 en het mineraal zink, maar de voornaamste actieve bestanddelen zijn de polysachariden en ginsenosiden. En juist deze laatstgenoemde stofjes maken ginseng zo bijzonder: ze hebben namelijk een adaptogeen effect op ons lichaam.
Wat zijn adaptogenen? Dit zijn stoffen die in bepaalde planten, kruiden en paddenstoelen voorkomen en die bekend staan om hun balancerende eigenschappen. Adaptogenen helpen bepaalde lichaamsprocessen bij te sturen. Om je een paar voorbeelden te geven: ze helpen je lichaam te kalmeren bij stress en geven meer energie bij vermoeidheid. Ginseng wordt daarom vaak ingezet bij vermoeidheid en bij het verbeteren van de gemoedstoestand.
Zo wordt ginseng onder andere gebruikt bij:
- Ter bestrijding van vermoeidheid
- Het verbeteren van de gemoedstoestand
- Het helpen bij evenwicht te vinden of te houden in stresssituaties
- Ter ondersteuning van een normale concentratie en een heldere geest.
- Ter verbetering van sportieve prestaties door extra energie te geven
- Het versterken van de natuurlijke afweer van het lichaam en het immuunsysteem.
Welke soorten zijn er?
Er zijn verschillende soorten ginseng. Deze soorten lijken op elkaar, toch is de werking onderling licht verschillend. Dit zijn de bekendste soorten:
Panax ginseng (Koreaanse ginseng):
Panax ginseng oftewel Koreaanse ginseng is de bekendste soort en heeft tevens de sterkste werking. Het heeft sterke adaptogene eigenschappen en is goed bij vermoeidheid en voor het immuunsysteem.
Panax quinquefolius (Amerikaanse ginseng):
Panax quinqefolius, beter bekend als Amerikaanse ginseng, is vooral geschikt ter ondersteuning van een normale concentratie en voor het bevorderen van het geheugen. Amerikaanse ginseng heeft een mildere werking dan Koreaanse ginseng. Dit komt omdat de Amerikaanse variant naar verhouding minder ginsenosiden bevat.
Eleutherococcus senticosus (Siberische ginseng)
Officieel is Siberische ginseng geen echte ginseng. Het bevat (in tegenstelling tot Panax ginseng) geen ginsenosiden maar eleutherosiden als werkzame stof. Deze stof is qua werking vergelijkbaar met ginsenosiden, maar heeft een milder effect.
Rode ginseng
Rode ginseng is hetzelfde als Panax ginseng, echter is de verwerking van de wortels anders. Bij rode ginseng worden de wortels eerst een paar uur gestoomd. Dit veroorzaakt ook de rode kleur. Vervolgens worden de wortels gedroogd of verwerkt tot extract. Dankzij deze behandeling blijven de ginsenosiden zeer goed behouden.
Hoe gebruik je ginseng?
Ginseng wordt meestal in de vorm van voedingssupplementen (capsules, tabletten) of thee ingenomen. Ginseng thee wordt vaak gecombineerd met groene thee en/of andere kruiden zoals munt of hibiscus. Daarnaast wordt ginseng ook wel in verzorgingsproducten zoals huidcrème verwerkt. De werkzame stoffen (de ginsenosiden) van ginseng kunnen namelijk ook via onze huid opgenomen worden.
Is het veilig te gebruiken?
Over het algemeen kan ginseng veilig worden gebruikt. Ginseng is een adaptogeen kruid dat al heel lang door mensen gebruikt wordt. Daarnaast is naar ginseng veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Het is één van de meest onderzochte kruiden, waardoor we al veel weten over de werking. Toch moet je in sommige situaties terughoudend zijn als je ginseng wil gaan gebruiken. Zo wordt gebruik afgeraden tijdens de zwangerschap en bij het geven van borstvoeding. En gebruik je medicijnen? Neem dan altijd contact op met je (huis)arts alvorens je supplementen met ginseng wil gaan gebruiken. Ginseng kan namelijk een wisselwerking met bepaalde medicijnen aangaan, waardoor je medicijn minder effectief is. Voorzichtigheid is vooral geboden als je bloedverdunners gebruikt. Ginseng kan namelijk invloed hebben op je bloedstolling, waardoor de kans op trombose toeneemt.